به گزارش همدان پرس؛ این‌که تعدادی دلسوز همدان و الوند و محیط زیست و آب و خاک دور هم جمع شده‌اند تا جلوی آسیب بیشتر به الوند را بگیرند، یک موضوع است؛ و این‌که چرا انقدر تعداد و گستره آتش‌سوزی‌ها در الوند افزایش یافته که نیروهای منابع طبیعی قادر به کنترل آن‌ها نیستند، یک موضوع دیگر. سوال دیگر این‌که اصلا چرا منابع طبیعی نباید بتواند با نیروها و امکانات خود با این آتش‌سوزی‌ها مقابله کند؟
اعضای انجمن‌های حافظان چشمه فرشه، پایداری تاج‌آباد و از سال گذشته پرسیاوشان زاگرس پای ثابت خاموش‌کردن آتش هستند. مسئول کمیته محیط زیست هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی معتقد است 70 درصد آتش‌سوزی‌ها عمدی است، اما مسئله این است که چرا دستگاه قضایی و دستگاه‌های امنیتی برای این آتش‌سوزی‌ها اعلام جرم سنگین نمی‌کنند و پیگیری‌های سرسختانه ندارند؟ همین باعث می‌شود که توالی آتش‌سوزی‌ها ادامه‌دار باشد.
داوطلبان بی‌ادعا
«حمیدرضا حق‌نظری» می‌گوید: اگر بخواهیم به موضوع آتش‌سوزی‌های همدان، دقیق‌تر نگاه کنیم، باید بگوییم این پدیده از سال ۱۴۰۰ ظهور کرد و حول این محور؛ انجمن‌های حافظان چشمه فرشه، پایداری تاج‌آباد و از سال گذشته پرسیاوشان زاگرس راه‌اندازی شدند و تاکنون تلاش کرده‌اند که در بخش اطفا حریق و خاموش‌سازی آتش عملکرد مطلوبی داشته باشند. اعضای این انجمن شبانه‌روز وقت گذاشته‌اند و وقت و بی‌وقت برای اطفا حریق به مناطق مختلف الوند اعزام شده‌اند.
عضو انجمن پرسیاوشان زاگرس ادامه می‌دهد: سال گذشته ۴۰ فقره آتش‌سوزی در الوند رخ داد که اعضای انجمن‌های مذکور برای خاموش‌کردن آن‌ها حضور پیدا کردند. طبق آمار منابع طبیعی، سال گذشته ۶۰۵ هکتار زمین در آتش سوخته، اما برآورد ما هفت هزار و ۵۰۰ هکتار بوده است. برآورد ما براساس نقشه‌های هوایی و نرم‌افزارهای مختلف مانند گوگل مپ و گوگل ارس و مانند این است.
اهمیت آموزش
این فعال محیط زیست توضیح می‌دهد: زمانی که آتش‌سوزی رخ می‌دهد، از آن‌جایی که زمین‌های همدان بیشتر مرتعی و نه جنگلی است، بیشتر به‌عنوان یک موضوع بی‌اهمیت تلقی می‌شود؛ اما واقعیت این است که اگر به این آتش‌سوزی‌ها بی‌توجهی شود، افرادی که برای مهار آن حضور پیدا می‌کنند، آسیب شدیدی خواهند دید و آتش غیرقابل مهار خواهد شد؛ به‌خصوص اگر آتش در مناطقی اتفاق بیفتد که باد بوزد، پوشش گیاهی زیاد باشد، ارتفاع بالا باشد. یا اگر فرد داوطلب آذوقه و آب کافی نداشته باشد، نمی‌تواند آتش را مهار و خاموش کند.
حق‌نظری معتقد است: اولویت ما حفظ سلامتی افراد است و ما نمی‌خواهیم برای اعضا و خانواده‌هایشان، مشکلی ایجاد شود؛ به همین دلیل در فراخوان‌هایی که صادر می‌کنیم، از افراد آموزش‌دیده و توانمند درخواست می‌کنیم در محل آتش‌سوزی حضور یابند. خیلی‌ها دوست دارند در این عرصه وارد شوند و کمک کنند، اما باید توانمندی افراد را در نظر گرفت تا نه برای افراد و نه اطرافیانشان مشکلی ایجاد نشود. پس افراد باید با سرگروه همراه باشند.
آتش‌سوزی‌ها جدی است
این عضو تشکل‌های محیط زیستی درباره اثرات این آتش‌سوزی‌ها می‌گوید: برخی فکر می‌کنند کوه چه دارد که اگر آتش بگیرد، ما باید نگران شویم، اما واقعیت این است که ارزشمندترین چیزی که ما داریم اول خاک است که لایه رویی آن که روی کوهستان کشیده شده است. اگر منطقه پوشش گیاهی نداشته باشد، خاک با آتش‌سوزی فرسوده می‌شود و اگر در بالادست کوه خاک از بین برود، دیگر گیاه در آن رشد نمی‌کند و تا سال‌ها نمی‌تواند زادآوری داشته باشد. اگر کوه پوشش گیاهی نداشته باشد، بر میزان دما و بارندگی و همین‌طور ذخیره آب، تأثیر مستقیم دارد. این پوشش گیاهی است که برف را نگه می‌دارد و میزان تبخیر آن را کاهش می‌دهد و بیشترین میزان بارش‌ها را جذب می‌کند و به همین دلیل در فصول بهار و تابستان شاهد جوشیدن چشمه‌ها هستیم. پس هرگونه آسیب به پوشش گیاهی، چشمه‌های الوند را نابود می‌کند. گیاهان الوند جنگلی هستند که ارتفاع درختانش کمتر است.
آتش‌سوزی‌های سریالی و معنادار
وی می‌گوید درست است که امکانات بیشتر به دفع آتش بیشتری کمک می‌کند، اما نفر قوی و آموزش‌دیده می‌خواهد و تصریح می‌کند: من معتقدم معضل آتش‌سوزی‌های باید الوند حل شود و نه این‌که ما به‌دنبال افزایش امکانات برای خاموش‌کردن آن باشیم. به نظر من سریالی‌بودن آتش‌سوزی‌ها در الوند، معنادار است. من تا به حال آتش‌سوزی طبیعی در الوند ندیدم، اما مشاهدات ما نشان می‌دهد که بخشی از آتش‌سوزی‌ها عمدی و بخشی غیرعمدی است و به‌دست انسان‌ها اتفاق می‌افتد. بنده معتقدم بیش از ۷۰ درصد آتش‌سوزی‌ها عمدی است؛ چراکه سال‌های قبل بیشتر از جمعیت فعلی در طبیعت حضور داشتند و بارندگی‌ها هم به مراتب بیشتر بود، اما انقدر آتش‌سوزی اتفاق نمی‌افتاد؛ به‌علاوه بیشتر آتش‌سوزی‌ها در مناطقی اتفاق می‌افتد که حضور انسان‌ها و گردشگران در آن خیلی محدود است.
حق‌نظری می‌گوید: برخی معتقدند بیشتر این آتش‌سوزی‌ها به منظور تصرف اراضی ملی صورت می‌گیرد، برخی داستان جاسوسی را مطرح می‌کنند و برخی معتقدند آتش‌افروزان سلامت روان ندارند، اما مسئله این است که چرا دستگاه قضایی و دستگاه‌های امنیتی برای این آتش‌سوزی‌ها اعلام جرم سنگین نمی‌کنند و پیگیری‌های سرسختانه ندارند؟ همین باعث می‌شود که توالی آتش‌سوزی‌ها ادامه‌دار باشد.
وی تأکید می‌کند: موضوع حیات و زندگی وسط است و این‌که آیا با این شرایط می‌توانیم زندگی کنیم ؟ مایی که همه زندگی‌مان وابسته به این موضوع است؟
مسئول کمیته محیط زیست هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی می‌گوید: باید برخوردها انقدر شدید باشد که اگر کسی خواست آتشی در طبیعت بیفروزد، بداند که مجازات سنگینی در انتظار اوست؛ چراکه که با هر آتش‌سوزی، موجودات زیادی از بین می‌رود. معتقدم باید به کارکنان منابع طبیعی توجه بیشتری شود تا تعهد آن‌ها هم به کارشان بیشتر شود.
------------------
فاطمه کاظمی
