به گزارش همدان پرس؛ به نظر می رسد معضل و آسیبی که این روزها عنوان گورخوبی به خود گرفته یک پدیده فراگیر در کشور است و مانند غده ای در گورستان های نصیر آباد شهریار سربازکرده و کم کم به استان ها و شهرهای دیگر نیز کشیده شده است. آخرین مورد این پدیده که رسانه ها از وجود آن پرده برداشتند بی خانمان های تپه پیسا در همدان است.
اما در گزارش های منتشر شده تنها به حضور بی خانمانها و چگونگی سکونت و مراوده آنان به یکدیگر اشاره شده در حالی که موارد مهم دیگری مورد غفلط قرار گرفته است. درمحوطه باستانی «پیسا»ی همدان ده ها معتاد بی خانمان سکونت دارند. ساماندهی نشدن این افراد علاوه بر تبعات اجتماعی تخریب های میراث باستانی استان و محیط زیست را نیز به دنبال داشته است.
یک دوستدار میراث فرهنگی در همدان می گوید: تپه «پیسا» را قدیمیترین سکونتگاه استان همدان میدانند، محوطهی باستانی تپه «پیسا» سال 1377 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. این محوطه 18 هکتار وسعت دارد و فاصله آن با تپه باستانی «هگمتانه» 5 / 2 کیلومتر است. قدمت نخستین دژ همدان که بنا بر یافتههای باستانشناسی آن را به قوم کاسی نسبت میدهند، از تپه باستانی هگمتانه بیشتر است، به همین دلیل آن را نخستین سکونتگاه همدان دانستهاند.
حسین زندی می گوید: در این محوطه بیش از 29 لایه باستانی شناسایی شده است و نخستینبار «شارل دو فوسه» در سال 1913 میلادی گودبرداریهایی را در تپه شرقی آن انجام داد. پس از او «دمورگان» به کاوش در این تپه پرداخت و آثاری از نیمه هزاره سوم پس از میلاد بهدست آورد که مربوط به دوره «مادی - کاسی» بودند. براساس نتایج کاوشهای انجام شده دراین تپه، اشکانیان آخرین فرمانروایان این دژ کهن بودهاند.
او ادامه می دهد: در سال های گذشته نیز باستانشناسانی مانند «محمدرحیم رنجبران»، «محمدیفر» و «مترجم» در این محوطه کاوش کردند که دراین کاوشها 29 لایه باستانشناسی شناسایی شد. این تپه یکی از مهمترین یافتههای بازمانده از عصر مفرغ است و می توان آن را مرکز اصلی بقایای عصر مفرغ دانست.
دبیر پویش پاسداری از میراث فرهنگی و طبیعی همدان می گوید: این تپه تاریخی از سالهای گذشته با مشکلات بسیاری روبهرو بوده است، در گذشته، حفاریهای غیرمجاز و عشایرمعضلات زیادی را برای این تپه تاریخی ایجاد کرده بودند، حضورعشایر گاهی با چادر زدن روی این محوطه تاریخی و فرو کردن میله آهنی درزمین همراه بود آنان محدوده استقرار خود و چادرهایشان را با فنسکشی مشخص می کنند که این اقدام آسیبهای زیادی را به این تپه تاریخی میزند. زمینهای اطراف این تپه که حریم ثانویه این محوطهی تاریخی است، در اختیار بخش خصوصی و زیر کشت کشاورزان است و آنان نیز با تپه خواری بخشی از محوطه را نابود کرده اند.
این فعال میراث فرهنگی در همدان ادامه می دهد: نبود نیروهای حفاظتی در این تپه تاریخی، آسیب زیادی به تپه وارد کرده است. مهمترین چالش در منطقه سکونت معتادان بی خانمان است. در یکی از بخشهای تپه، تونلهای عمیقی که برخی از آنها چهار متر عمق دارند توسط معتادان ایجاد شدها است متأسفانه هیچ نیروی حفاظتی و امنیتی از این محوطه تاریخی حفاظت نمیکند تا با این مسائل برخورد کند، حتی نهادهایی مانند سازمان عشایر یا منابع طبیعی درباره حق و حقوق عشایر و اینکه در چه نقاطی میتوانند چادر بزنند، صحبت نمیکنند.
او با اشاره به سکونت معتادان همدان در این تپه می گوید: این موضوع ازجنبه های مختلفی قابل بررسی است یکی مسئله انسانی است، ده ها انسان معتاد در حفره های این تپه سکونت دارند و با توجه به سرمای شدید همدان احتمال مرگ تعدادی از آنان تا پایان زمستان بسیار زیاد است. من نمی دانم کدام نهاد دولتی باید به این مسئله رسیدگی کند و این بی خانمان ها که تعداد آنها نیز بسیار زیاد است را ساماندهی کند اما نباید اجازه داد فاجعه انسانی رخ دهد.
زندی می گوید: موضوع دیگر مسئله میراث و هویت تاریخی شهر است حضور افراد بی خانمان و معتاد در یک محوطه باستانی وجه مناسبی برای شهر ندارد استانداری همدان می تواند وارد شود و این افراد را ساماندهی کند چه بسا این افراد بتوانند از اعتیاد رها شوند و به آغوش خانواده برگردند. شهرداری همدان در دایر کردن گرمخانه موفق عمل نکرده است. گرمخانه گنجایش این همه معتاد را ندارد بیش از 30معتاد بی خانمان هرشب درمحوطه تپه پیسا حضوردارند، بیش از ده نفر درخرابه های اطراف امامزاده عبدالله و آرامگاه باباطاهر و گفته می شود تعدادی نیز در اطراف گورستان همدان هستند.
او ادامه می دهد: شهرداری و مدیران دولتی نوانسته اند این پدیده را ساماندهی کنند و با انتقال آنان به تپه پیسا تنها صورت مسئله را پاک کرده اند و مسئله به جای خود باقی است. روزبه روز تعداد بی خانمان های تپه پیسا بیشتر می شود وجود چنین پدیده ای در کنار یک شهر خطرات و آسیب های مختلف اجتماعی را به دنبال دارد. امروز تپه پیسا به عنوان محل فروش مواد مخدر شناخته شده است و بسیاری از مصرف کنندگان مواد مخدر آنجا را به عنوان مکانی امن می شناسند و به آنجا مراجعه می کنند.
حضور معتادان بی خانمان باعث اعتراض کشاورزان اطراف تپه پیسا را نیز فراهم کرده است. آنها می گویند:« همدای همدان سرد است و معتادان برای گرم کردن خود، درختان باغ مار را می شکنند و می سوزانند. ما گاهی جرات نمی کنیم محصولات کشاورزی را برداشت کنیم و یا جرات نداریم تنهایی به اراضی سر بزنیم همیشه مجبوریم دسته جمعی به اینجا بیاییم امیدواریم مسئولان فکری به حال آنها و ما بکنند.
گفته می شود بسیاری از معتادان همدان برای خرید و مصرف مواد مراجعه می کنند و روزانه صدها معتاد به این محوطه مراجعه می کند. در این محوطه استفاده از سرنگ یا آمپول مشترک رواج دارد و متوسط سن زنان و مردانی که به آنجا مراجعه می کنند و در آن محل سکونت دارند کمتر از 25 سال است. بیشتر افراد تحصیل کرده هستند و به دلیل اعتیاد از سوی خانواده ترد شده اند. به نظر می رسد بهزیستی و کمپ های ترک اعتیاد نتوانسته اند دراستان موفق عمل کنند و عملکرد فعالان مدنی و بنیادهای خیریه نیز نشان می دهد توان ساماندهی این آسیب اجتماعی را ندارند.